پایان نامه بررسی روابط دو جانبه ایران و پاكستان (2005-1739)

پایان نامه بررسی روابط دو جانبه ایران و پاكستان (2005-1739)در 109 صفحه ورد قابل ویرایش 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                  صفحه

پیشگفتار................................................................................................................ 1

فصل اول (كلیات)

طرح مسئله............................................................................................................. 2

اهداف تحقیق.......................................................................................................... 4

اهمیت تحقیق.......................................................................................................... 4

سوال اصلی........................................................................................................... 5

سوالات فرعی........................................................................................................ 5

فرضیات تحقیق...................................................................................................... 5

متغیرها و مفاهیم عملیاتی...................................................................................... 6

روش تحقیق........................................................................................................... 6

مشكلات و موانع تحقیق......................................................................................... 6

سازماندهی تحقیق................................................................................................. 7

فصل دوم: خصوصیات كشور پاكستان................................................................ 8

پیدایی پاكستان....................................................................................................... 9

فصل دوم: جغرافیای طبیعی و اوضاع اقلیمی........................................................ 9

جغرافیای انسانی................................................................................................... 10

عنوان                                                                                                                  صفحه

دین و مذهب رسمی............................................................................................... 11

شیعیان پاكستان.................................................................................................... 11

حكومت.................................................................................................................. 12

اقتصاد................................................................................................................... 12

ویژگی‌های ارتباطی................................................................................................ 18

مناسبات اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با كشور پاكستان.............................. 19

فصل سوم - تاریخچه روابط  ایران و پاكستان................................................... 21

روابط ایران و پاكستان قبل از استقلال (1947-1739)....................................... 22

روابط ایران و پاكستان پس از استقلال (1971- 1947)..................................... 23

روابط ایران و پاكستان (1979-1971)............................................................... 26

روابط ایران و پاكستان پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا به امروز
(2005-1979)...................................................................................................... 32

روابط استراتژیك جمهوری اسلامی ایران و پاكستان.......................................... 33

نتیجه گیری............................................................................................................ 40

ضمائم................................................................................................................... 47

منابع و ماخذ.......................................................................................................... 94

پیشگفتار:

یكی از مسائل مهمی كه از نیمه دوم قرن بیستم و به دنبال ظهور كشورهای تازه استقلال یافته جهان سوم در عرصه روابط بین الملل توجه بسیاری از دولتمردان و اندیشمندان سیاسی را به خود جلب نموده است، شناخت پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل این كشورها در جهت برقراری بالاترین سطح روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با آنهاست. از آنجایی كه كشورهای جهان سوم سالها تحت سیطره استعمار و استبداد بوده‌اند، لذا غالبا نتوانسته‌اند در ساختارهای سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی خود تحولی ایجاد نمایند. كشور پاكستان نیز همانند ایران از این قاعده مستثنی نمی‌باشد. با عنایت به این موضوع ما نیز در این پژوهش سعی نموده‌ایم ضمن ارائه تصویری از اشتراكات مذهبی- سیاسی و فرهنگی فیمابین، به بررسی روابط دو جانبه از گذشته تا امروز پرداخته و با ذكر منابع موجود ارتقای همكاری‌های منطقه‌ای و بین المللی بر راهكارهای توسعه روابط در جهت تامین منافع ملی ایران بپردازیم. در مجموع می‌توان گفت كه هدف اصلی در این تحقیق آن است كه نشان می‌دهد اهمیت روابطی همه جانبه و مستحكم با همسایه شرقی كشورمان می‌تواند گره گشای بسیاری از مسائل امروز منطقه خاور میانه و شبه قاره هند باشد.  ضمن اینكه سود آوری عظیم اقتصادی نیز برای ایران در پی خواهد داشت.

در خاتمه لازم است از زحمات كلیه اساتیدی كه درزمان تحصیل در دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات به اینجانب مطالب فراوانی را آموختند، به ویژه جناب ‌آقای دكتر حمید احمدی كه از مقالات و تألیفات ایشان و مباحث كلاس‌های درسشان بهره فراوانی بردم تشكر و قدردرانی نمایم.

مقدمه (طرح مسئله):

از آنجایی كه پاكستان كشوری است كه اشتراكات فرهنگی و قومی فراوانی با ایران دارد و از لحاظ نظامی بسیار نیرومند می‌باشد (قدرت نظامی پاكستان چهار برابر ایران است)و دارای تسلیحات هسته‌ای بوده و متحد آمریكاست و نیر مرزهای مشتركش با ایران مامن  تروریست و قاچاقچیان مواد مخدر می باشد، لذا جمهوری اسلامی ایران برقراری روابط دوستانه و همه جانبه با این كشور را در دستور كار خود قرار داده است. این روابط باید جنبه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اطلاعاتی و امنیتی و حتی نظامی را پوشش دهد و اقدامات به گونه‌ای صورت پذیرد كه این كشور با ایران منافع مشترك داشته باشد. در هر صورت مهمترین مسئله برای جمهوری اسلامی ایران حفظ نظام است كه آن هم بدون امنیت امكان نخواهد داشت. به دلیل آنكه موضع گیری‌های جمهوری اسلامی ایران بیشتر ایدئولوژیك است تا تامین منافع ملی، از این رو جمهوری اسلامی ایران سعی كرده است تا با كشورهای مسلمان كه به نحوی در راستای اهداف ایران اشتراك نظر دارند، به ویژه همسایگانش روابط خود را مستحكم كند. علیهذا، یكی از تاكیدات عمده و مستمر مقامات كشور ایران بر حمایت از صلح و ثبات در منطقه استوار بوده است.

از اولین روز استقلال پاكستان از هند، در واقع یك تعارض جدی میان این دو كشور وجود داشته است. این اختلافات به اشكال مختلف ارضی، سیاسی، فرهنگی تبلور یافت. به طور طبیعی پاكستانی‌ها برای حفظ موجودیت و امنیت خودشان در برابر هند و عوامل داخلی نیاز شدیدی به یك نیروی نظامی مقتدر احساس می‌كردند. به این دلیل در همان

سال‌های اول تاسیس این كشور هزینه قابل ملاحظه‌ای را برای تقویت نیروی نظامی خود به كار بستند. در غیر این صورت، عوامل بی‌ثبات كننده و ضد وحدت، موجودیت، امنیت و یكپارچگی آن را تهدید خواهد كرد. ایجاد روابط استراتژیك با آمریكا و اسرائیل و ورود به پیمان‌های سنتو و اتحاد با ایران در زمان محمد رضا شاه، در این راستا قابل توجیه است. فقدان توانایی رقابت با هند، در تمامی زمینه‌های علمی، تكنولوژیك، اقتصادی و نظامی و نبود رفاه اجتماعی، وجود گروه‌های متعدد مذهبی و سیاسی در این كشور با سیستم به ظاهر دموكراتیك اسلامی كه البته بسیار دیكتاتوری می‌باشد، وجود هزاران مهاجر افغانی و تولید و بسته‌بندی و ترانزیت مواد مخدرو از  همه مهمتر تاثیرپذیری شدید از ابرقدرت‌ها به ویژه آمریكا و نیز سلطه این كشور در زمان استعمار به مدت طولانی و همچنین دوران كوتاه پشت سرگذاشتن استقلال و بحران دموكراسی و مسئله بنیاد گرایی اسلامی و به قدرت رسیدن تروریست‌ها، موانع ثبات سیاسی را در این كشور تشكیل می‌دهد. البته پاكستان به شدت فقیر است، و از كمبود سرمایه نیز رنج می‌برد كه این مسئله و ترس از هند می‌تواند زمینه‌ساز همگرایی در سیاست خارجی این كشور با ایران باشد.

ملاحظات

1- سفر آقای معیری معاونت محترم پژوهشی وزارت امور خارجه به پاكستان فصل جدیدی را در بسط روابط دو جانبه در زمینه‌های علمی- تحقیقاتی و ارتقا باب گفتگو میان اندیشمندان دو كشور گشود. نكته قابل ذكر دور سوم میزگرد سیاسی بررسی روابط ایران و پاكستان فضای مطلوب وشفافیت مباحث ارائه شده از سوی دو هیات حول محور الزامات امنیت ملی و منافع ملی دو كشور همسایه بود. حضور فعال، پر نشاط و شایسته هیات ایرانی كانون توجه حضار و مسئولان موسسه مطالعات استراتژیك پاكستان و مایه مباهات برای اندیشمندان ایرانی بود كه جای تقدیر فراوان وجود دارد.

2- جناب ‌‌آقای انعام الحق وزیر سابق مشاور در امور خارجی پاكستان به دلیل اهمیت مباحث مطرح شده و نیز به منظور ارج گذاری به حضورهیات دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی در سه جلسه سمینار حضور به هم رسانیده و فعالانه در مباحث شركت نمود. اخیرا شایعه انتصاب ایشان به سمت سفیرپاكستان در سازمان ملل مطرح گردیده بود.

3- در حاشیه برگزاری سومین دور میزگرد ایران و پاكستان آقای معیری ملاقات‌هایی با خانم زبیده جلال وزیر آموزش و پرورش، عبدالستار وزیر سابق امور خارجه، عزیز احمدخان معاون وزیر سخنگوی وزارت امور خارجه، مدیر كل موسسه مطالعات استراتژیك اسلام آباد و اساتید زبان فارسی در پاكستان به عمل آوردند. ایشان همچنین ضمن بازدید از دانشگاه بین المللی اسلامی نشستی با رئیس و اساتید برجسته داخلی و خارجی این دانشگاه داشتند. یادآوری می‌نماید كه ملاقات تنظیمی با خورشید احمد قصوری وزیر امور خارجه پاكستان به دلیل سفر زودهنگام ایشان به آمریكا لغو گردید.

4- هیات دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی در روز نخست از سفر دو روزه خود به اسلام آباد در سمیناری كه با همكاری موسسه تحقیقات سیاسی اسلام آباد (IPRI)تحت عنوان «دورنمای مسائل منطقه‌ای و جهانی» ترتیب یافته بود، شركت نمودند.

5- آقای معیری و هیات همراه در ضیافت شام سفارت كه از طرف سفیر جمهوری اسلامی ایران در اسلام آباد به افتخار ایشان ترتیب داده شده بود، شركت نمود. در این مراسم جمعی از رجال سیاسی و فرهیختگان پاكستانی حضور داشتند. ضمنا دو ضیافت شام و ناهار از سوی موسسه مطالعات استراتژیك و تحقیقات سیاسی اسلام آباد در طی اقامت هیات در اسلام آباد به افتخار ایشان برقرار گردید. در مجموع می‌توان مراتب میهمان نوازی و برگزاری دور سوم میزگرد ایران و پاكستان را كاملا مطلوب ارزیابی نموده و آن را گامی بلند به سوی تحقق اهداف عالیه دو كشور در گشودن صفحه نوینی در دفتر روابط در دوره حساس كنونی قلمداد كرد.

6-   انعكاس اخبار سفر معاونت پژوهشی وزارت متبوع و هیات همراه در مطبوعات پاكستانی قابل توجه بوده است.

7- مساعی ارزشمند آقای سید سراج الدین موسوی سفیر محترم و آقای علایی معاون محترم سفارت پیش از انجام سفر و به هنگام حضور هیات معاونت پژوهش در اسلام آباد شایان تشكر و تقدیر می‌باشد.

8- به منظور ارتقاء كیفی سطح گفتگوهای فی مابین مقرر گردید چهارمین دوره میزگرد ایران و پاكستان كه در سال آینده در تهران برگزار خواهد شد با برنامه‌ریزی هر چه دقیق‌تر و موضوع بندی اولویت‌های قابل طرح همراه باشد تا انشاالله شاهد نتایج ثمر بخش بیشتری از این مراودت پژوهشی در عرصه روابط دو كشور مسلمان و همسایه باشیم.